نوار عصب عضله چه کاری انجام می‌دهد؟
نوار عصب عضله همانطور که در نامش ذکر شده نوعی بررسی تشخیصی برای پی‌بردن به عملکرد عصب‌های بدن است. انتقال پیام‌های بین مغز و دیگر اندام‌های بدن توسط نوعی مولد الکتریسیته که در بدن به صورت طبیعی وجود دارد، انجام می‌پذیرد.انتقال پیام‌ها در بدن انواع متفاوتی دارد. برخی از این انتقال‌ها به صورت حس لمس، درد، گرما، فشار و حتی دیگر حس‌های بدن مثل دیدن، شنیدن و … از اندام به مغز از طریق عصب‌ها انجام میشود.همچنین انجام دادن فعالیت‌های روزمره مثل تکان دادن دست یا پا و دیگر اندام ها توسط فرمانی که از مغز صادر میشود و توسط اعصاب به اندام‌ها فرستاده می‌شوند، صورت می‌گیرد.اعصاب‌ها، این فرمان‌ها را به صورت موج الکتریکی منتقل می‌کنند. این فرآیند شبیه به عملکرد سیم تلفن است. هنگامی که عصب به درستی، پیام ارسال شده را به اندام‌ها نفرستد، انتقال پیام امواج الکتریکی دچار اختلال شده است.برای ثبت شدت و سرعت و دیگر جرئیات و خصوصیات امواج الکتریکی که در طول عصب جریان دارند، از روشی به نام الکترو دیاگنوستیک (Electro diagnostic) یا تست، که برای تست نوار عصب عضله کاربرد دارد، استفاده می کنند.
نوار عصب عضله چگونه انجام میشود؟
برای توضیح نحوه و روش چگونگی انجام تست ابتدا لازم به ذکر است که این تست از مراحل مختلفی تشکیل شده، اما ۲ مرحله اصلی آن عبارتند از:
- بررسی هدایت عصبی
- بررسی عضله
در قسمت بررسی هدایت عصبی، پزشک به اعصاب شما تحریک الکتریکی وارد می‌کند اما در قسمت بررسی عضله، سوزنی در قسمت‌های متفاوت عضلات شما داخل میشود. اما در این قسمت هیچ دارویی در بدن تزریق نخواهد شد.از الکترو مایوگرافی برای بررسی عارضه‌هایی مثل فشار روی عصب به ویژه در بازو، آرنج یا مچ دست استفاده میشود. برای انجام این تست یک الکترود سوزنی در عضله وارد و از این طریق فعالیت الکتریکی عضله ثبت میشود.نوع موج ایجاد شده روی صفحه مانیتور نمایش داده میشود و صدای موج جهت تشخیص بکار می‌رود.بعد از قرار دادن الکترود از بیماران می‌خواهند که عضله خود را ابتدا به مقدار بسیار کم و سپس با درجات بالاتری منقبض کنند، در نتیجه امواج متفاوتی به دست می‌آید.ممکن است در حین فرو رفتن سوزن کمی درد در پوست احساس شود که موقتی است و همچنین ممکن است پس از خروج سوزن‌ها از پوست، جای آنها تا مدتی سوزش داشته باشد.اگر داروهای رقیق کننده خون مصرف می‌کنید یا مشکل ریوی دارید و به علت وجود بیماری در بدن شما عفونت به مقدار زیاد هست، باید حتما با پزشک خود در میان بگذارید.از هدایت عصبی برای بررسی عملکرد عضله که باعث تولید الکتریسیته در بدن می‌گردد، استفاده میشود. این تست‌ها توسط متخصص اعصاب یا فیزیوتراپ انجام می‌پذیرد.سوزن‌های بسیار نازک و ظریفی از طریق پوست به داخل عضله فرستاده شده و از طریق این سوزن‌ها، امواج الکتریکی تولید شده به وسیله عضله به دستگاه مخصوصی ارسال میشود. سپس دستگاه این امواج الکتریکی را جمع‌آوری و تقویت می‌کند و سرانجام آنها را ثبت می‌کند.در این روش نوار چسب عضله تست کننده، چسب‌های مخصوصی را در نقاط متفاوتی از بدن قرار می‌دهد. این نقاط مسیرهای مورد مطالعه ما را نشان می‌دهد.در زیر این چسب‌ها تکه فلزی قرار دارد که توسط سیمی به دستگاه متصل شده و الکترودها را جمع‌آوری می‌کند و اطلاعات الکتریکی از سطح پوست را ثبت می‌کند.دستگاه نوار عصب عضله توسط یکی از الکترودها، یک جریان الکتریکی ضعیف را وارد پوست می‌کند، این جریان بعد از پوست به عصب وارد شده و در طول آن به مسیر خود ادامه می‌دهد.زمانی که به الکترود بعدی می‌رسد، جریان الکتریکی را دریافت کرده و ثبت می‌کند. دستگاه مدت زمان امواج الکتریکی طی شده از نقطه اول تا نقطه دوم را بررسی می‌کند.نتیجه می‌گیریم که سرعت هدایت امواج الکتریکی در داخل عصب بررسی میشود.
فواید تست نوار عصب و عضله چیست؟
به طور کلی از فواید نوار عصب عضله می‌توان تشخیص علل موارد زیر را نام برد:
- اختلالات مربوط به ناتوانی نورون‌های عصبی در ارسال سیگنال‌های الکتریکی به اندام مورد نظر
- خارش، بی حسی و ضعف عضلانی
- انقباض غیر ارادی عضلانی
- درد یا گرفتگی عضلانی
- اختلالات عضلانی
- رادیکولوپاتی
- فلج
کاربردهای نوار عصب عضله
نوار عصب عضله در درمان بیماری‌هایی مانند:
- احساس مور مور، گز گز و بی‌حسی اندام‌ها
- دردهای ناشی از مشکلات دیسک
- سندروم خروجی قفسه سینه
- گیر افتادن عصب اولنار
- سندروم تونل کارپ
در تشخیص فشار روی ریشه‌های عصبی که از بین مهره‌ها عبور کرده و توسط دیسک صدمه دیده و تحت فشار قرار می‌گیرد، کمک کننده است.
دلایل استفاده از نوار عصب و عضله
به چند دلیل توصیه میشود از نوار عصب عضله برای درمان بیماری‌هایی که توسط آن بهبود می‌یابند، استفاده شود، این دلایل شامل موارد زیر است:
- بیماری‌هایی مثل دیابت که باعث ایجاد التهاب عصبی در بدن می‌شوند و علائمی شبیه به دیسک ایجاد می‌کنند، جراحی دیسک نه تنها موثر نخواهد بود بلکه باعث بدتر شدن بیماری میشود، بررسی نوار عصب عضله به افتراق این حالات کمک می‌کند.
- تست نوار عصب عضله علاوه بر نشان دادن شدت آسیب، محل درگیری عصب را نیز نشان می‌دهد و کمک بسیاری به پزشک می‌کند تا به راحتی بتواند تصمیم بگیرد که بیمار طی عمل جراحی درمان شود یا با همان درمان‌های غیر جراحی برای بهبود بیمار تلاش کند.
- از دیگر علل‌های شایع بین بیماران، ضایعات مربوط به دیسک گردن و کمر است که بدون شک نوار عصب عضله در تشخیص و درمان این مشکلات نقش اساسی دارد و بیماران با مراجعه به کلینیک و انجام تست از این مشکلات رهایی می‌یابند.
برای تست نوار عصب عضله می‌توانیم برای گرفتن موج حسی، عصب را در یک محل تحریک کنیم و سپس نتیجه را از روی پوست به ثبت برسانیم. برای بررسی الکترو دیاگنوستیک اغلب از این تست استفاده میشود که شامل موارد زیر است:
- Electro_ myography الکترومیوگرافی که به نوار عضله معروف است.
- Studies NCS nerve conduction مطالعه هدایت عصبی که به نوار عصبی معروف است.
از این نوع تست‌ها در بیماری‌هایی مثل سندروم تونل کارپال یا سندروم فشار به عصب آشنا در مچ دست و همچنین بررسی سیاتیک، بررسی تاثیر دیابت روی اعصاب، درد گردن و بررسی آسیب عصب بعد از ضرباتی که به اندام وارد میشود و دیگر بیماری‌ها استفاده میشود.این تست باید حتما توسط متخصص طب فیزیکی و توانبخشی مغز و اعصاب صورت گیرد.
نکات مهم و مدت زمان انجام تست نوار عصب عضله
- قبل از انجام این تست بایستی انتهای اندام مثل دست‌ها و پاهای خود را گرم کنید. اشیا فلزی مثل دستبند یا انگشتر را از اندام‌های خود خارج نمایید و وسایل الکترونیک را خاموش نمایید.
- اگر نوار عصب عضله توسط متخصص ماهر و با سوزن‌های با کیفیت انجام شود، درد خاصی ندارد اما ممکن است جای سوزن‌ها مقداری دردناک و یا سوزش‌آور باشد.
- این تست عارضه‌ایی ندارد و کلیه بیماران قلبی، خانم‌های باردار و افرادی که دارای فلز در بدن خود هستند می‌توانند از این شیوه درمانی استفاده کنند.
- اگر مبتلا به بیماری‌های عفونی مثل ایدز، هپاتیت یا بیماری‌های خونی، نارسایی کلیه و کبد و بیماری‌های قلبی هستید، حتما پزشک خود را مطلع سازید.
- مدت زمان انجام این تست بستگی به نوع تست درخواست پزشک معالج دارد و از ۴۵ دقیقه تا ۲ ساعت طول می‌کشد.
- همچنین اگر از دارو های رقیق کننده نظیر وارفارین، هپارین و یا پلاویکس استفاده می‌کنید، پزشک را آگاه سازید.