اکوکاردیوگرافی یا اکوی قلب چیست و چه کاربرد دارد؟
اکوکاردیوگرافی (اکوی قلب) یک روش گسترده و غیر تهاجمی است که در آن با استفاده از امواج صوتی بی ضرر برای انسان تصویر اجزاء قلب و میزان سرعت جریان خون تعیین می‌شود.با استفاده از این روش می‌توان نمای دقیقی از دیواره‌های قلبی، دریچه‌ها و ابتدای سرخرگ‌های بزرگ را بدست آورد.غیر تهاجمی بودن این آزمون از امتیازهای خاص آن به شمار می‌رود.اکوکاردیوگرافی بر اساس هدایت امواج صوتی با فرکانس بالا به سمت قلب و دریافت صدای آن توسط گیرنده خاصی می‌باشد.بسته به اطلاعات تشخیصی مورد نیاز پزشک، ممکن است یکی از انواع مختلف اکوکاردیوگرافی قلب را برای شما تجویز کند.هر نوع اکوکاردیوگرافی ممکن است خطرات و ریسک‌های متفاوتی داشته باشد.
دلایل تجویز اکوی قلب
دکتر ممکن است به دلایل مختلفی اکوکاردیوگرام را پیشنهاد کند:
- بررسی می‌کند که آیا مشکلات قلبی شما عامل ودلیل تنگی نفس یادرد قفسه سینه است یا خیر.
- تشخیص نقایص مادرزادی قلبی قبل از تولد (اکوکاردیوگرافی جنینی)
- بررسی مشکلات احتمالی دریچه‌ها یا حفره‌های قلب
نوع اکوکاردیوگرام مورد استفاده بستگی به نیاز اطلاعاتی پزشک دارد.
انواع اکوکاردیوگرافی (اکوی قلب)
امواج صوتی ساده برای تصویر برداری مورد استفاده قرار می‌گیرند و هیچگونه اشعه یا موج خطرناکی به فرد انتقال پیدا نمی‌کند.
- در اکوی دو بعدی تصویر دقیقی از آناتومی قلب ایجاد می‌شود و در این نوع اکوکاریوگرافی بیشتر برای اندازه‌گیری اندازه قلب و اجزا ، دریچه ها و میزان کارایی آنها مورد استفاده قرار می‌گیرند. از سوی دیگر قدرت عضلانی قلب و به ویژه توانایی بطن چپ در بیرون راندن خون از قلب توسط اکوی قلبی قابل ارزیابی می‌باشد.
- نوعی دیگر اکو به نام اکوی داپلر می‌باشد که برای تشخیص جهت و اندازه‌گیری سرعت جریان خون در داخل قلب و عروق بزرگ استفاده می‌شود، در اکو داپلر رنگی، تصاویر رنگی (قرمز و آبی) ایجاد می‌شود که روش دقیقی در ارزیابی ناهنجاری‌های مادرزادی قلبی و اختلالات دریچه‌ای( تنگی ویا گشادی) می‌باشد.
برای تشخیص دقیق مشکلات قلبی بعضی مواقع اکوکاردیوگرافی از طریق مری انجام می‌شود که با توجه به مجاورت مری و قلب تصاویر شفافی از قلب بدست می‌آید که به خصوص در تشخیص اختلالات آئورت ، اختلال عملکرد دریچه‌های مصنوعی ، توده‌های دهلیز چپ و … مفید است.
قبل از انجام اکوکاردیوگرافی
- غذا و داروها
هیچ آمادگی قبلی دارویی یا غذایی برایتان اگر اکوکاردیوگرافی طریق قفسه گذر استاندارد انجام می‌شود، لازم نیست. شما می‌توانید خوردن، نوشیدن و مصرف داروها را به طور معمول انجام دهید.اگر شما باید اکوکاردیوگرام مری یا اکو مری را انجام بدهید، پزشک از شما می‌خواهد چند ساعت قبل از انجام آن، چیزی نخورید.
- دیگر اقدامات احتیاطی
اگر شما می‌خواهید اکوکاردیوگرافی قفسه گذر یا (transesophageal) انجام دهید، بعد از آن نمی‌توانید رانندگی کنید به این خاطر که داروهایی احتمالا دریافت خواهید کرد آرام بخش هستند. مطمئن شوید می‌توانید جز با رانندگی به خانه برگردید.
اکوکاردیوگرافی (اکوی قلب) چه چیزی را نشان می‌دهد ؟
• اندازه و شکل قلب
• نحوه عملکرد کلی قلب
• ضعف دیواره یا بخشی از قلب و عدم کارکرد صحیح قلب
• مشکلات دریچه ای قلب
• وجود لخته خون در قلب
مراحل انجام اکوکاردیوگرافی (اکوی قلب)
اکو معمولا بدون درد و معمولا کمتر از یک ساعت انجام می‌شود؛ اما اگر یک اکوی مری گذر داشته باشید، ممکن است چند ساعت پس از آزمایش هم در مطب دکتر یا بیمارستان تحت مراقبت بمانید.اکوکاردیو گرافی را می توان در مطب دکتر یا یک بیمارستان انجام داد.
برای یک اکوکاردیو گرافی قفسه سینه (transthoracic) استاندارد:
- از شما خواسته می‌خواهند تا بالاتنه خود را از پوشش لباس خارج کنید و بر روی یک تخت دراز بکشید.
- دستیار پزشک، الکترودها را به بدن شما برای کمک به تشخیص و هدایت جریان‌های الکتریکی قلب شما متصل می‌کند.
- پزشک یا دستیار وی سطح مبدل را به یک ژل مخصوص آغشته می‌کند تا امواج صوتی را بهتر انتقال دهد و دریافت کند.
- پزشک یا تکنسین این مبدل را به عقب و جلو بر روی سینه شما حرکت می‌دهد تا تصاویری از امواج صوتی بازتابی از قلب شما ثبت کند. ممکن است صدایی بشنوید که در نتیجه ثبت امواج مافوق صوت شنیده شوند.
- از شما ممکن است خواسته شود تا به روش خاصی نفس بکشید یا به سمت چپ خود مایل شوید.
اگر یک اکوکاردیوگرافی مری گذر (transesophageal) یا اکو مری داشته باشید:
- گلوی شما به یک اسپری یا ژل آغشته می‌شود
- به شما دارویی آرامبخش داده می‌شود تا به شما در آرامش کمک کند.
- لوله حاوی مبدل از طریق گلو به مری شما هدایت می‌شود و برای گرفتن تصاویری از قلب شما مورد استفاده قرار می‌گیرد.